ارتوپدی فنی چیست؟
ارتوپدی فنی یکی از زیرشاخه های رشته های توانبخشی است که مربوط به طراحی و ساخت ارتوز ها و پروتز ها است. کسانی که در این رشته فعالیت می کنند اگر به ساخت ارتوز بپردازند به آن ها ارتوزیست (Orthotist) می گویند و اگر به ساخت پروتز یا اندام مصنوعی بپردازند به آن ها پروتزیست (Prosthetist) می گویند.
ارتوز برای تغییر و یا اصلاح عملکرد و ساختار سیستم استخوانی و عضلانی بر روی بدن قرار می گیرد. اما پروتز به ساخت اندام های مصنوعی برای جایگزینی اندام از دست رفته می پردازد.
ارتوز ها در اغلب موارد برای حمایت از اندام بیماران مجروح یا مبتلا به بیماری های خاص استفاده می شود که با استفاده از وسایل، از طریق کنترل، هدایت، محدود کردن و ثابت نگه داشتن مفصل و بدن به کار گرفته می شود.
پروتزها اندام های مصنوعی هستند که برای بیمار های قطع عضو ساخته شده اند. اگر فردی یک اندام از دست رفته داشته باشد و یا نوزادی از بدو تولد اندامی را نداشته باشد، با استفاده از پروتزها می توان جایگزینی برای این اندام ها تولید کرد.
بيشتر بخوانيد: مشاهده کمربند های طبی پیشرفته
رشته دانشگاهی ارتوپدی فنی چیست؟
رشته ارتوپدی فنی زیر مجموعه رشته های توانبخشی است که خیلی از داوطلبان گروه تجربی که به کارهای مددکاری و کمک کردن علاقه دارند به سراغ این رشته می روند. این رشته دانشگاهی زمانی بوجود آمد که افراد بر اثر حادثه ای، عضوی از بدن خود را از دست می دادند و یا نوزادانی در ابتدای تولد اندامی ناکارآمد داشتند، به همین دلیل پروش افراد در این حوزه کمکی شد تا امکان ساخت اندام های مصنوعی و یا تقویت کننده عضوهای ناتوان در طول زمان بوجود بیاید. دروس این رشته ترکیبی از طراحی، مهندسی و پزشکی است و دانشجویان با مطالعه دروس پایه و تخصصی، نحوه ساخت ارتوز و پروتز را یاد میگیرند. همانطور که قبلا اشاره کردیم، پروتز در واقع عضو مصنوعی است که جایگزین عضو طبیعی انسان می شود. اما ارتز یک وسیله کمکی برای کارایی بهتر عضلات و بدن است. لازم به ذکر است که رشته ارتوپد فنی با تخصص ارتوپدی بسیار متفاوت است.
مدت زمان تحصیل در مقطع کارشناسی این رشته چهار سال است که شامل 8/5 واحد دروس پایه فنی و مهندسی، 22 واحد دروس پایه علوم پزشکی، 57/5 واحد دروس تخصصی و 18 واحد کارآموزی می باشد. در حال حاضر این رشته تا مقطع دکترا در ایران تدریس می شود.
بيشتر بخوانيد: مشاهده زانوبندهای طبی پیشرفته
کسب و کارهای مربوط به رشته ارتوپدی فنی
یک فارغ التحصیل ارتوپدی فنی مهارت لازم برای اصلاح ناهنجاری ها، تقویت عضلات بدن و ساخت اندام مصنوعی را دارد. افرادی که در رشته ارتوپدی فنی تحصیل کرده اند بیشتر می توانند در مراکز خدمات درمانی مثل هلال احمر، بنیاد جانبازان، بهزیستی و بیمارستان های دارای مراکز تخصصی ارتوپدی فنی شروع به کار کنند.
علاوه بر این فارغ التحصیلان این رشته بعد کسب تجربه کافی، می توانند مراکز خصوصی شخصی خود را برای کمک به افراد راه اندازی کنند.
رشته ارتوپدی فنی بازاریابی گستردهای در زمینههای مختلف دارد. در زیر، تعدادی از کسب و کارهای مربوط به ارتوپدی فنی را برای شما معرفی میکنم:
- تعمیر و خدمات پس از فروش: میتوانید در زمینه تعمیر و خدمات پس از فروش تجهیزات ارتوپدی فعالیت کنید که شامل تعمیر و نگهداری تجهیزات، تعویض قطعات و ارائه خدمات فنی به مراکز درمانی است.
- مشاوره و راهنمایی: میتوانید به عنوان مشاور و راهنمای فنی در حوزه ارتوپدی فعالیت کنید. بیماران را در انتخاب و استفاده از تجهیزات ارتوپدی راهنمایی کنید و به آنها در تعیین نیازها و تنظیمات مورد نیاز کمک کنید.
- طراحی و ساخت تجهیزات ارتوپدی سفارشی: با توجه به نیازهای خاص بیماران، میتوانید ارتوز ها و پروتز ها را با اندازه و شکل متناسب با بیمار طراحی کنید و بسازید.
- ایجاد و مدیریت مراکز توانبخشی: میتوانید یک مرکز توانبخشی تخصصی در زمینه ارتوپدی فنی ایجاد و مدیریت کنید. این مرکز میتواند خدماتی مانند تهیه و ساخت تجهیزات ارتوپدی سفارشی و توانبخشی حرکتی را ارائه دهد.
وظایف ارتوپد فنی
- معاینه و بررسی مراجعان نیازمند به تجهیزات حرکتی مانند پای مصنوعی
- تشخیص و ارائه وسیله مورد نیاز بیمار (مانند پای مصنوعی و یا کفش طبی)
- ارزیابی بیومکانیکال (تجزیه و تحلیل بدن)
- کمک به آسانتر و راحتتر حرکت کردن افرادی که به دلایل مختلفی مانند دلایل مادرزادی و یا یک حادثه دچار قطع عضو شده اند.
- آموزش دادن بیمار برای استفاده از وسیله های ساخته یا تحویل داده شده
- تغییر تنظیمات وسیله در شرایط مورد نیاز
- بعد از طراحی و ارائه وسیله مورد نیاز بیمار، کارشناس ارتوپدی فنی به منظور ارائه مشاورههای تکمیلی و پیگیری روند درمان در دورههای مختلفی شرایط بیمار و وسیله او را مورد بررسی قرار میدهد.
لوازمی که یک ارتوپد فنی میتواند تولید کند یا مورد نیاز او است
متخصصان این رشته با کمک تکنولوژی ترموفینگ و تکنیک های پیشرفته برای اندام های تحتانی و اندام های فوقانی، آتل های مخصوص اصلاحی را طراحی کرده اند که می تواند مشکلات بیماران را بهبود بخشد. لوازمی که ارتوپد فنی می تواند تولید کند پروتز و ارتز است که هر کدام دارای نوع های مختلف نسبت به مشکل بیمار ساخته می شوند.
پروتز وسیله ای است که جایگزین بخشی از بدن یا اندام می شود. ساخت پروتز باید نسبت به اندام قطع شده انجام شود.
برای پروتز اندام فوقانی از یک سوکت، مفصل شانه، پیلیون، مفصل آرنج، واحد مچ دست و یک دست استفاده می شود اما برای پروتز تحتانی، اجزا شبیه اندام فوقانی است اما دست ها و مچ ها با پاها و زانو ها جایگزین می شود. علاوه بر این برای استفاده از تمام پروتزها از جوراب پروتزی یا لاینز های سیلیکونی استفاده می شود.
ارتزها وسایلی هستند که به بهبود عملکرد عضله ها و اندام ها کمک می کنند. یکی از این وسایل آتل مچ دست است. این آتل مفصل آسیب دیده را پشتیبانی می کند و مناسب افرادی است که دچار دست درد های شدید هستند. این نوع مچ بندها بسته به تشخیص و محدودیت های حرکتی در نوع های متعددی وجود دارد.
بيشتر بخوانيد: ارتزهای پیشرفته دست
نوع ارتزهای مربوط به ضایعهی نخاعی که دو عملکرد عمده دارند. عملکرد اول تثبیت ستون فقرات برای تسریع روند بهبودی در محل آسیب است. عملکرد دوم، پشتیبانی از قسمتهای آسیب دیده بدن برای توانبخشی عملکرد آنها است. برای اطلاعات بیشتر شما میتوانید مقاله کاربرد ارتز برای آسیبدیدگی نخاعی مطالعه بفرمایید.
نوع دیگری از ارتز، ارتز ناحیه آرنج است. این ارتز دارای یک بالشت کوچک دایره ای شکل است که در زیر آرنج قرار می گیرد و فشارهایی که به تاندون وارد می شود را، از روی آرنج بر می دارد.
نوع دیگر ارتز، آتل شانه است. این آتل با اسلنگ و سوات، مفصل شانه را پشتیبانی می کند و از فشار بر روی کتف جلوگیری می کند.
بيشتر بخوانيد: ارتزهای پیشرفته پا
