امروزه دیسک کمر نه تنها افراد مسن، بلکه افراد جوان را هم تحت تاثیر خود قرار می دهد. این بیماری همانند بیماری های دیگر علائم خاص خود را دارد که باید حتما از این علائم اطلاعات کافی داشته باشید تا در صورت بروز، بتوانید با این بیماری مقابله کنید.
ما در این مقاله قصد داریم شما را با علائم دیسک کمر و روش های درمان دیسک کمر آشنا کنیم؛ تا به سرعت این بیماری را تشخیص داده و به درمان آن بپردازید.
دیسک کمر چیست؟ علائم دیسک کمر و روش های درمان دیسک کمر
دیسک کمر ( Waist disk)عارضه ای است که در اثر وارد شدن فشار زیاد و یا ضعیف شدن عضلات ناحیه کمر بوجود می آید و با بروز درد شدید نمایش داده می شود.
دیسک کمر و هر آنچه که باید درباره آن بدانید
مهره های کمر به وسیله صفحات انعطاف پذیری به نام دیسک بین مهره ای از یکدیگر جدا شده اند. هر فرد در حالت طبیعی چهار دیسک کمر دارد و وجود دیسک کمر بیماری محسوب نمی شود. زمانی بیماری دیسک کمر بوجود می آید که دیسک از قسمت عقبی خود دچار بیرون زدگی یا فتق شود. این قسمت بیرون زده بر روی نخاع و رشته های نخاعی فشار وارد می کند و سبب بوجود آمدن درد در ناحیه کمر می شود که به پاها هم نیز انتشار پیدا می کند. مردم به اصطلاح این بیماری را دیسک کمر می نامند اما نام علمی این بیماری فتق دیسک کمری است.
یکی دیگر ازعواملی که باعث بروز این بیماری می شود، بالا رفتن سن است. با بالا رفتن سن، دیسک بین مهره ای، مایع خود را از دست می دهد و به مرور زمان خشک می شود و در نتیجه فشردگی دیسک رخ می دهد.
بیماری یا پارگی دیسک کمر در چه سنی دیده می شود؟
بیماری دیسک کمر، بیماری برای افراد میان سال است. حدودا در دهه سوم و چهارم سن هر شخص پدیدار می شود. بیماری دیسک کمر ممکن است در صورت بروز تا ماه ها و سال های ادامه پیدا کند و معمولا با دارو بهبود نسبی پیدا می کند
پارگی و بیرون زدگی دیسک کمر به چه معناست؟
مشکل پارگی دیسک کمر زمانی بوجود می آید که مواد مرکزی دیسک نخاعی به شکل کامل از جای خود خارج شده باشد و به داخل ستون فقرات حرکت کند. علائمی همچون درد های مبهم و ضعیف، دردی شبیه به تیر کشیدن در ناحیه کمر، بی حسی پاها و… می تواند از مشکل پارگی دیسک باشد.
فتق یا همان بیرون زدگی دیسک کمر به زمانی بوجود می آید که هسته ژلاتینی دیسک از پارگی نواحی اطراف دیواره دیسک، بیرون زده باشد و درد شدیدی در کمر ایجاد کرده باشد. البته زمانی این اتفاق رخ می دهد که دیسک خشک و دیواره بیرونی دیسک ضعیف شده باشد.
پارگی دیسک کمر چگونه اتفاق می افتد؟
پارگی دیسک کمر می تواند بر اثر عواملی هچون فشار مداوم به کمر و بلند کردن اجسام سنگین اتفاق بیوفتد. آسیب دیدگی ناحیه کمری و ساییدگی مداوم در حین کار می تواند باعث پارگی دیسک کمر می شود.
البته در بعضی موارد این بیماری مادرزادی است که نوزاد در هنگان تولد با این بیماری بدنیا می آید.
علائم دیسک کمر پیشرفته و پارگی دیسک کمر
علائم دیسک کمر با درد شروع می شود. معمولا درد در یک طرف بدن، از جمله ران، زانو یا پا به صورت نامشخص منتشر می شود. گاهی نیز درد تا نوک انگشتان پا احساس می شود که به این حالت رادیکولوپی یا سیاتیک می گویند.
علائم بیماری پارگی دیسک کمر با درد همراه است اما برای اطمینان از پارگی دیسک کمر، کمر باید توسط دکتر بررسی و معاینه شود. آزمایش هایی مثل اشعه ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن می توانند پارگی دیسک کمر را به درستی تشخیص و نشان دهند
دیسک کمر چگونه تشخیص داده می شود؟( تشخیص دیسک کمر)
دیسک کمر در همه ی افراد وجود دارد ولی زمانی از این اصطلاح استفاده می شود که دیسک کمر آسیب دیده باشد.
تشخیص بیماری دیسک کمر از طریق چندین روش صورت می گیرد.
مهم بخش شرح حال بیمار است. در بیماری دیسک کمر، شخص معمولا درد شدیدی را در ناحیه کمر و پاهای خود حس می کند. این درد گاها یک طرف کمر و یا گاها تمام کمر را درگیر میکند. این درد از کمر شروع می شود و به داخل لگن و به پشت پا و سپس ساق پا انتشار داده می شود.
دومین راه تشخیص مراجعه به پزشک است. پزشک برای تشخیص نهایی پارگی دیسک یا بیماری دیسک کمر، از ام آر آی استفاده می کند. ام آر آی دیسک کمر را همراه با بیماری و نوع بیماری، به طور کاملا نشان می دهد.
البته از طریق انجام نوار عصب و عضله هم برای تشخیص این بیماری می توان کمک گرفت
شایع ترین علائم دیسک کمر
شایع ترین علائم دیسک کمر، درد کمر و اندام های تحتانی است که اصطلاحا به آن درد سیاتیک می گویند.
درد دیسک کمر چگونه است؟
این درد از داخل پاین کمر به پشت باسن و سپس پشت ران انتشار داده می شود و بعد از آن به پشت ساق پا می رود. در بعضی از بیماران درد فقط در ناحیه کمر ظاهر می شود و در بعضی دیگر از بیماران، درد در ناحیه تحتانی بوجود می آید
جلوگیری از دیسک کمر
برای جلوگیری و پیشگیری از بیماری دیسک کمر باید سعی کنید بدن و به خصوص کمر خود را در وضعیت صحیح و مناسب قرار دهید. تمرین وضعیت بدنی، حفظ وزن سالم بدن، استفاده از روش های مناسب برای بلند کردن اجسام، نکشیدن سیگار، انجام حرکات کششی، فعالیت مداوم و درست و تقویت عضه های کمر بهترین کارهایی هستند که به جلوگیری از گرفتن بیماری دیسک کمر کمک میکند.
چگونه می توان دیسک کمر را درمان کرد؟
بهترین راه برای درمان بیماری دیسک کمر عمل جراحی است. با برداشتن قسمت پاره شده یا بیرون زده، به دیسک فرصت ترمیم دوباره ای داده می شود. بهتر است در ابتدا از روش های درمانی آندوسکوپی و یا عمل جراحی دیسک با لیزر استفاده شود. اما از این روش ها برای بیماری های خاصی استفاده می شود. راه دیگری که به بهبود بیماری دیسک کمر کمک می کند، استفاده از روش تزریق بر روی ریشه عصبی و یا اطراف ریشه عصبی است که اصطلاحا به آن تزریق اپیدورال می گویند. در ساده ترین حالت بیمار می تواند از فیزیوتراپی و داروهای ضد التهاب برای درمان دیسک کمر استفاده کند.
انواع دیسک کمر و تفاوت های آن ها
دیسک کمر یک اصطلاح عامیانه برای بیماری دیسک کمر است که انواع مختلفی دارد، که هرنوع به دلیل خاصی نمایان می شود. هر دیسکی که از لحاظ ساختمانی و از لحاظ عملکرد با دیسک طبیعی انسان متفاوت باشد را بیماری دیسک می نامند. علاوه بر این با استفاده از ام آر آی می توان به راحتی مشکلات دیسک کمر را تشخیص داد.
بیماری دیسک کمر به 7 نوع تقسیم می شود که در ادامه به بررسی همهی این موارد می پردازیم.
- 1-دیسک کم آب یا دهیدره یا دیسک دژنره( Black disk, Dehydrated disk, Degenetated disc)
دیسک سیاه (Black disk) یکی از بارز ترین بیماری های دیسک کمر است. در این بیماری، دیسک کمر خاصیت اسفنجی خود را از دست می دهد و همین دلیل باعث می شود تا دیسک مقدار آب کمی را جذب کند و سفت و سفت تر شود. این بیماری درد شدیدی را در کمر و پاها بوجود می آورد و حرکت کردن کمر را دشوار می کند.
- 2-ترک های دیسک کمر
در بعضی افراد با افزایش سن، ترک های در داخل دیسکشان پیدا می شود. اصولا ترک در داخل دیسک مرتب بوجود می آید و سریعا جوش می خورد و دیسک به خودی خود خاصیت ترمیمی دارد. در بعضی افراد میزان ایجاد ترک بیشتر از میزان جوش خوردن آن ها است به همین دلیل دیسک همیشه ترک دارد. قاعدتا وقتی دیسک کم آب شود، ترک های بیشتری هم در دیسک بوجود می آید. فردی که دیسک کم آب دارد با حرکت کردن مداوم دچار ترک خوردگی و پارگی دیسک می شود.
- 3-برجستگی دیسک کمر
زمانی که هسته دیسک از داخل حلقه بیرون آمده باشد ولی چند لایه از حلقه دیسک هنوز پاره نشده باشد، در این حالت برجستگی دیسک بوجود می آید. دیسک برجسته( Bulged) زمانی بوجود می آید که ترک های دیسک بسیار عمیق و بزرگ باشد.
- 4-پارگی دیسک کمر(فتق دیسک کمر)
حلقه دیسک کمر دارای 16 لایه است. و زمانی پارگی دیسک کمر اتفاق می افتد که تمام این 16 لایه پاره شده باشند و هسته دیسک کاملا نمایان باشد. این حالت را پارگی دیسک یا فتق دیسک( Protruded disk) می گویند. دیسک ممکن است در قسمت های مختلف مثل طرف چپ، طرف راست و یا از خط وسط پاره شود. در این حالت قاعده دیسک بیرون زده از ارتفاع آن بیشتر است.
- 5-دیسک بیرون زده
دیسک بیرون زده (Extruded)، در این حالت دیسک بیشتر از حالت معمولی بیرون زده و قاعده دیسک باریک تر و کمتر از ارتفاع بیرون زده است. زمانی که بیرون زدگی دیسک متوسط باشد، دیسک پروترود و اگر بیرون زدگی دیسک شدید ب و بیش تر از نصف کانال نخاعی را پر کرده باشد، دیسک پروترود می نامند.
- 6-دیسک جدا شده
زمانی که قطعه ای از هسته که از داخل هسته بیرون است کاملا جدا شده باشد، یعنی دیسک به صورت یک قطعه آزاد است .این حالت دیسک آزاد شده را Free Fragment یا Sequestered می گویند.
- 7-دیسک مهاجر
دیسک مهاجرت قطعه بیرون آمده از دیسک است که به طرف بالا و پایین حرکت می کند. دیسک به جای اینکه به داخل کانال بیاید، به طور عمودی پاره می شود و لایه غضروفی بالا و پایین را سوراخ می کند و به داخل تنه مهره فتق پیدا می کند. این حالت را فتق دیسک در داخل تنه مهر یا ندول اشمورل (Schmorl nodule) می گویند.
تفاوت دیسک کمر و گرفتگی عضلات
یک دیسک کمر واقعی در بزرگسالان جوان و میانسال متداول است و به ندرت این مشکل در کودکان دیده می شود. بیماری دیسک کمر، زمانی اتفاق می افتد که فشار بیش از حد به دیسک ها وارد شده باشد و در بیشتر این مواقع، دیسک پاره می شود و به ریشه عصب نخاعی فشار وارد میکند. در این حالت درمان بسیار زمانبر و سخت است. اما گرفتگی عضلات در بیشتر مواقع ناشی ازبی اهمیتی به ساختار درون ستون فقرات کمری است. این مشکل از انقباضات غیر ارادی وخود به خودی ماهیچه نشات می گیرد. گرفتگی عضلات به خودی خود رخ نمی دهد، بلکه امکان دارد به دلیل فشار های کوچک به ساختار ستون فقرات ایجاد شده باشد. این مشکل با استراحت و پروش عضلات حل می شود.
فرق دیسک کمر با درد سیاتیک
فتق پارگی یا لغز دیسک زمانی ایجاد می شود که دیسک از جای خود خارج شده و یا بر آمده شده باشد. در این حالت بیماری دیسک کمر بوجود می آید که همواره با درد و فشار عصبی زیادی برای کمر و پا همراه است.
اما درد سیاتیک تحت تاثیر فتق دیسک بوجود می آید. سیاتیک مجموعه ای از علائمی همچون درد، سوزن سوزن شدن پا، بی حسی یا ضعف در کمر و پا دارد. به طور کل زمانی که دیسک کمر مشکلی نداشته باشد، درد سیاتیک هم بوجود نمی آید.
تفاوت دیسک کمر با پارگی دیسک
فتق دیسک کمر بر اثر بیرون زدگی هسته دیسک بوجود می آید اما پارگی دیسک برد اثر ضعیف شدن دیسک و یا تغیر شکل و موقعیت دیسک بوجود می آید. زمانی که فتق دیسک اتفاق می افتد وهسته ی ژل مانند از دیواره دیسک خارج می شود و به بیرون از دیسک بین مهره ای راه پیدا میکند، پارگی دیسک اتفاق می افتد. تفاوت پارگی دیسک در درد شدید است. اشخاص مبتلا به پارگی دیسک از درد شدیدی در اندام های خود رنج می برند.
مهمترین دلایل استفاده از کمربند طبی
کمربند طبی دیسک کمر
زمانی که شخص دچار بیماری دیسک کمر می شود، بهترین و اولین راه برای درمان آن استفاده از کمربند طبی است، و شما میتوانید برای دانستن آن به مقاله مهمترین دلایل استفاده از کمربند طبی مراجعه کنید. عوامل مختلفی وجود دارد که باعث می شود یک کمربند طبی مناسب فتق کمر باشد. قبل از خرید کمربند طبی باید حتما به این عوامل توجه بسیار شود. راحتی و قدرت استحکام و دوام مواردی هستند که قبل از خرید کمربند طبی باید به آن ها توجه شود. اورتینو تولید کننده بهترین کمربند های طبی پیشرفته در ایران است برای مشاهده کمربند های طبی اورتینو میتوانید به فروشگاه ما مراجعه کنید.
دیسک کمر و درمان دیسک کمر به روش های نوین
امروزه در رابطه با درمان دیسک کمر و روش های جدید جراحی در صفحات مجازی تبلیغات زیادی می شود. در واقع بهتر است درمان دیسک کمر با روش های غیر جراحی شروع کنید و بعد از آن در صورت نیاز به جراحی بپردازید.
دیسک کمر و روش های جدید درمان دیسک کمر
استفاده از دارو های ضد التهاب، داروهای شل کننده عضلات، گرما درمانی، سرما درمانی، ماساژ کمر، طب سوزنی، انجام حرکات کششی و اصلاحی، استفاده از کمربند طبی، تزریق کورتون در داخل مفاصل ستون مهره ها و کم کردن فشار دیسک با ایجاد حفره توسط اشعه لیزر بهترین و بی خطر ترین راه های برای درمان دیسک کمر هستند.
روش های درمان خانگی دیسک کمر
روش های خانگی وجود دارند که می توانند درد دیسک کمر را به طور چشمگیری کاهش دهند. همچنین مصرف مواد خوراکی مناسب میتواند به بهبود روند درمان کمردرد کمک کند.
اولین روش گرما درمانی است. در این روش با گرم کردن قسمتی که دچار آسیب و درد است درد را کاهش می دهید و در مقابل همین روش، روش سرما درمانی هم نیز وجود دارد که با استفاده از کیسه یخ، التهابات ناشی از آسیب را نرم و کم می کند.
بهترین درمان دیسک کمر
بهترین درمان برای بیماری دیسک کمر، انجام اقدامات محافظه کارانه ای همچون استراحت، استفاده از دارو، فیزیوتراپی و انجام ورزش های اصلاحی است. با صبر شکیبایی تحت نظر دکتر می توان درد سیاتیک کمر را به طور چشمگیری کاهش داد. اقدامات محافظه کارانه و عمل جراحی هر دو می توانند به مرور زمان راه حلی برای دیسک کمر باشد.
درمان قطعی دیسک کمر
در واقع درمان قطعی برای دیسک کمر وجود ندارد. تمام راه حل های نسبی هستند و فقط درد را کاهش و حرکت بدن را بهبود می دهند. درمان دیسک کمر نیاز به صبوری بسیار زیادی دارد.
بهترین تمرینات برای دیسک کمر با ورزش
- ورزش شماره یک
به پشت بخوابید، یک دست زیر قوس کمر و شکم را به داخل و فشار دهید و 10 ثانیه نگه دارید و سپس برای 10 بار این کار را انجام دهید.
- ورزش شماره دو
بر روی زمین بخوابید و پاها را کاملا دراز کنید. پای راست را از زانو جمع کنید و با دو دست زیر زانو را گرفته و به قفسه سینه فشار دهید و 5 ثانیه نگه دارید؛ سپس برای پای مقابل این کار را انجام دهید. برای هر پا 10 بار تکرار کنید.
- ورزش شماره سه
هر دو پارا با هم به داخل شکم آورده و با دست ها آن ها را نگه دارید. 10 بار و 10 ثانیه برای برای هربار انجام دهید.
- ورزش شماره چهار
پای راست را طی 3 مرحله به حالت عمودی به زمین نزدیک و دور کنید. اول پا را از زمین بلند کنید و زانو باز کنید و تا حد امکان پا را به حالت 90 درجه نگه دارید به شکلی که پا موازی سقف باشد و 10 بار این کار را برای هر دو پا تکرار کنید.
جراحی دیسک کمر
جراحی دیسک کمر به دو دسته تهاجمی و کم تهاجمی تقسم می شوند. روش های تهاجمی عبارتند از: روش جراحی باز، روش جراحی باز میکروسکوپی، جراحی باز دیسک کمر را می توان با استفاده از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام داد. برای برداشتن دیسک در جراحی لازم است که استخوانی که روی ریشه های عصبی را پوشانده، از زیر ریشه عصبی دیسک خارج شود. این نوع جراحی را عمل لامینکتومی می گویند.
علائم دیسک کمر در پا
علائم دیسک کمر نسبت به محل قرار گیری دیسک و شدت پارگی آن متفاوت است. اشخاصی که به دیسک کمر مبتلا هستند ممکن است دچار علائمی در پا مثل گزگز کردن و درد در تمام ناحیه پا حتی تا نوک انگشت شوند. این علائم به مرور باعث می شود تا عضلات پا ضعیف شوند.
ارتباط دیسک با درد پا و علائم دیسک کمر در پاها
زمانی که بیماری دیسک کمر اتفاق می افتد و دیسک کمر از طریق پارگی در قسمت بیرونی محافظ دیسک بیرون می آید، علاوه بر تاثیر روی کمر بر روی پاها هم تاثیر می گذارد. کمر درد یا درد پاها علائم متداول بیماری دیسک کمر است. ناراحتی، بی حسی و سوزن سوزن شدن پا می تواند از باسن تا انگشتان پا انتشار داده شود.
دیسک کمر در حاملگی
دیسک کمر یک مشکل درد ناک است که حتی ممکن است که در زنان باردار بر اثر فشار بر ستون فقرات بوجود بیاید. دیسک کمر ممکن است در زنان باردار درد شدیدی ایجاد کند که ممکن است با رشد کودک درد شود.
علائم دیسک کمر در بارداری
دیسک کمر همراه با درد شدیدی نمایان می شود و ممکن است حرکت را برای زن باردار سخت کند. علائمی همچون درد شدیئ در کمر و پا می تواند وجود بیماری سیاتیک را نشان دهد که بهتر است توسط پزشک متخصص بررسی و تشخیص داده شود.
دیسک کمر برای بارداری خطر ناک است؟
داشتن دیسک کمر در هنگام بارداری خطرناک نیست و نیاز به مراقبت های ویژه ای دارد. در این حالت زن باردار باید از بلند کردن اشیاء سنگین خود داری کند و همیشه حالت خوبی برای حرکت و استراحت خود داشته باشد.
