کاربرد ارتز برای آسیبدیدگی نخاعی چیست؟
آسیب دیدگی نخاعی میتواند منجر به اختلال در حرکت و حس شود که بسته به محل و شدت آسیب، میتواند از قطعی کامل تا ضعف و کاهش حرکتی جزئی در بخشهای مختلف بدن باشد. در این موارد، ارتز (یا دستگاه تثبیتی) به عنوان یکی از درمانهای مؤثر برای کمک به تثبیت و فراهم کردن پشتیبانی برای بخشهای آسیبدیده نخاع استفاده میشود.
ارتزهای مختلفی وجود دارند که بسته به نوع و محل آسیب، میتوانند به بیمار کمک کنند. برای مثال، ارتز گردنی میتواند در صورت آسیب دیدگی نخاع در سطح گردن مورد استفاده قرار گیرد و به بیمار کمک کند که سر و گردن خود را در موقعیت مناسب نگه دارد. همچنین، ارتز بلندگونی میتواند در صورت آسیب دیدگی نخاع در سطح پایینتر از گردن، به بیمار کمک کند که تعادل بدن خود را حفظ کند و از سقوط جلوگیری کند.
هدف استفاده از ارتز برای بیماران
هدف اصلی استفاده از ارتز در این حالات، بهبود کیفیت زندگی بیمار و کمک به او در انجام فعالیتهای روزمره است. با استفاده از ارتز، امکان بهبود کیفیت زندگی بیمار و انجام فعالیتهای روزمره بهبود پیدا میکند. همچنین، با تثبیت بخشهای آسیبدیده نخاع، از پیشرفت بیشتر آسیب جلوگیری میشود و فرصتی برای بازیابی بیشتر وجود دارد. در برخی موارد، ارتز میتواند به بیمار کمک کند تا به مرور زمان، بخشهای آسیبدیده نخاع ترمیم شده و نیاز به استفاده از ارتز کاهش پیدا کند.
همچنین، ارتز برای آسیب دیدگی نخاعی (Application of orthosis for spinal cord injury) به عنوان یکی از درمانهای غیرجراحی و غیردارویی، معمولاً به همراه فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی استفاده میشود. این ترکیب درمانی میتواند بهبود قابل توجهی در عملکرد بدن بیمار به دنبال آسیب دیدگی نخاعی به همراه داشته باشد.
بيشتر بخوانيد: هر آنچه در مورد کمربند طبي بايد بدانيد
عملکرد ارتز چگونه است؟
ارتزهایی که برای بیماران مبتلا به آسیب نخاعی استفاده میشود، دو عملکرد عمده دارند.
عملکرد اول تثبیت ستون فقرات برای تسریع روند بهبودی در محل آسیب است. عملکرد دوم، پشتیبانی از قسمتهای آسیب دیده بدن برای توانبخشی عملکرد آنها است.
اهداف اولیه ارتزهای مربوط به ضایعهی نخاعی عبارتاند از:
- محدود کردن حرکات ستون فقرات برای جلوگیری از آسیب بیشتر و بهبودی سریعتر
- اصلاح ناهنجاریها و عدم هم ترازیها و تثبیت ستون فقرات
- مقابله با اسپاسم عضلات و کششی ملایم در عضلات سفت شده و گرفته
- بهبود وضعیت مناسب قرارگیری بدن
- کاهش فشار ناشی از وزن و درد از روی مفاصل
انواع ارتزها برای آسیب نخاعی
نوع ارتزهایی که باید پوشید بستگی به شدت و میزان ضایعهی نخاع شما دارد. هر کسی که دچار آسیب نخاعی شود، به ارتز احتیاج ندارد، اما برای افرادی که میتوانند از حمایت بیشتری بهرهمند شوند، بسیار سودبخش است.
ارتز کولر | تثبیت ستون فقرات و کمک به ترمیم شکستگی |
ارتز هایپرکستنشن | تثبیت ستون فقرات و تقویت عضلات درمانی |
ارتز هایپرفلکسیون | کمک به ایجاد حرکت و افزایش قدرت عضلات درمانی |
ارتز های نیمه محافظ | حفاظت از ناحیه آسیب دیده و کمک به تثبیت بدن در موقعیت مناسب |
ارتز کالر | تثبیت گردن و کمک به جلوگیری از حرکت اضافی |
ارتز سپتوم | کمک به جلوگیری از حرکت اضافی در ناحیه شکم و لگن |
در ادامه انواع مختلفی از ارتزهایی را که به بیماران آسیب نخاعی توصیه میشود، بیان شده است.
بيشتر بخوانيد: ارتوپدی فنی چیست؟
بریسهای سر و گردن
کسانی که دارای صدمات شدید نخاعی در ناحیهی گردنی (سرویکال) در سطح بالاتر هستند (مهرهی C4 و بالاتر) بهتر است برای کمک به تثبیت سر و گردن خود از یک بریس هالو (halo brace) استفاده کنند. وزن متوسط سر حدود ۵ کیلوگرم است. یک گردن فلج شده، قادر به تحمل وزن زیادی نخواهد بود، بنابراین در حالی که ستون فقرات بهبود مییابد، یک بریس هالو کمک خواهد کرد که گردن حداکثر پشتیبانی را داشته باشد.
حلقه یا بریس هیلو (halo brace)
حلقهیا بریس هالو (halo) تجهیزاتی است که دور تا دور سر و گردن شما را احاطه کرده و به ثابت نگه داشتن سر و گردن شما کمک میکند. بریس halo در مواردی که ستون فقرات گردنی ناپایدار باشد استفاده میشود. به طور مثال، جراحی گردن میتواند گردن را بیثبات کند، بنابراین یک حلقهیا بریس halo به نگه داشتن گردن در حالی که در حال بهبودی است کمک میکند. حلقه halo معمولاً از طریق طناب به بستر شما متصل میشود.
کولار گردن
کسانی که صدمات کمتری از ناحیهی ستون فقرات گردنی دیدهاند، بهتر است از بریس کولار گردن یا همان گردن بند طبی استفاده کنند. این بریس بر خلاف بریس هالو، غیرتهاجمی است و برای نگه داشتن وزن سر، به دور گردن پیچیده میشود.
کولار گردن، نمونهای از یک بریس نرم است که از فوم متراکم با چسب Velcro ساخته شده است. این نوع گردن بند طبی برای درمان رگ به رگ شدن گردم و به طور موقت پوشیده میشود.
یک بریس کولار گردنی نوع سخت (به عنوان مثال، کولار فیلادلفیا) را میتوان برای تثبیت سریع گردن، به دنبال آسیبدیدگیهایی مانند شکستگی مهرهای استفاده شود. این نوع کولارهای سخت معمولاً باید 24 ساعته پوشیده میشوند.
بيشتر بخوانيد: آرتروز زانو چیست؟
دستگاه بیحرکتی فک پایین جناغی – پس سری (SOMI)
این بریس از قفسه سینه میانی (جناغ)، بیخ جمجمه (بخش پس سری) و ناحیه فک / چانه پشتیبانی میکند. این ارتز مانع از حرکت سر و گردن به سمت بالا و پایین یا پهلو به پهلو میشود. یک هدبند در قسمت پیشانی پوشیده شده و به یک قطعه در ناحیهی چانه وصل میشود که از فک پایین پشتیبانی میکند. قطعه چانه به دستگاهی از نوع جلیقه متصل میشود.
دستگاه SOMI (سومی) یک نوع دستگاه بی حرکتی است که برای درمان بیماریهای مختلفی از جمله بیماریهای مربوط به فک پایین و گردن استفاده میشود. این دستگاه به شکل یک قاب فلزی طراحی شده است که به دو نقطه روی شانه و یک نقطه روی سر چسبیده میشود و در نتیجه فشار را به سمت بالا از فک پایین برداشته و گردن را تثبیت میکند.
بيشتر بخوانيد: خرید انواع کمربند طبی
SOMI اختصاری از “Sternal Occipital Mandibular Immobilizer” میباشد و به دلیل طراحی شبیه به دستگاههای جناغی، به نام دستگاه جناغی-پس سری نیز شناخته میشود. این دستگاه توسط پزشکان و متخصصان توانبخشی برای درمان بیماریهای مختلف مانند آسیبهای فک، گردن، ستون فقرات و حتی برخی بیماریهای نورولوژیک استفاده میشود.
جلیقهی هالو (Halo Vest)
جلیقه هالو یا همان هالو وست، یک دستگاه بی حرکتی است که برای درمان برخی از مشکلات ستون فقرات و گردن مانند شکستگی ستون فقرات، انحراف ستون فقرات، عفونتهای استخوانی و… استفاده میشود. این دستگاه شامل یک قاب فلزی است که از روی سر بیمار قرار میگیرد و با چندین پیچ و رولپلاک تثبیت میشود. در قسمت بالایی هالو وست دو دسته نگه دارنده قرار دارند که با اتصال به کابلهایی که به چرخه پشت بیمار متصل شدهاند، به سمت بالا کشیده میشوند و باعث تثبیت ستون فقرات و گردن میشوند.
پینهایی که در فواصل یک اندازهای در اطراف حلقهی Halo قرار دارند، تحت بیحسی موضعی، در هر دو طرف سر شما وصل میشوند. این عمل با انجام یک سری از تصاویر رادیوگرافی برای اطمینان از قرارگیری صحیح ستون فقرات گردنی انجام میشود. برخی از پزشکان قبل از وصل کردن جلیقه، چند روز از حلقه Halo در حالی که بیمار در بستر است استفاده میکنند (در صورت مناسب بودن برای شرایط شما). استفاده از هالو وست برای برخی از بیماران میتواند دوران درمانی طولانی و ناخوشایندی باشد، اما به دلیل تثبیت قوی ستون فقرات و گردن، معمولاً به عنوان یک روش درمانی موثر در موارد شدید بکار میرود. بیمارانی که از هالو وست استفاده میکنند، باید توسط پزشک خود دوره درمانی، تغییرات در رژیم غذایی و حتی انجام تمرینات توانبخشی را دنبال کنند.
بریس ستون فقرات
- ارتز ناحیهی گردنی-قفسه ی سینه (CTO)، هم گردن و هم قسمت پشت را تثبیت میکند.
- ارتز ناحیهی قفسه سینه- پایین کمر- خاجی (TLSO) به دور کل بالا تنه شما پوشیده میشود.
- و در نهایت، ارتز کمری-خاجی (LSO) به تثبیت نیمه پایانی تنه کمک خواهد کرد.
یک بریس ستون فقرات، کمک میکند تا پشتیبانی و محافظت بیشتری برای حفظ وضعیت نشستن به حالت صاف و مستقیم، جلوگیری از آسیب بیشتر و تسریع روند بهبودی صورت گیرد.
بيشتر بخوانيد: خرید انواع زانوبند طبی
بریسهای پایینتنه
همه بیماران دچار آسیب نخاعی حداقل کمی ضعف در اندام تحتانی خود تجربه خواهند کرد. این بدان معناست که جدای از اینکه آسیب نخاعی شما در ناحیهی گردنی است، یا پایین کمر یا انتهای کمر، ارتز پایینتنه میتواند مفید باشد.
یک ارتز کف و مچ پا (AFO) میتواند به بیماران آسیب نخاعی که در اطراف مچ پای خود ضعف دارند کمک کند. این کار به شما کمک میکند تا هنگامیکه سعی میکنید راه بروید، کف پایتان نلغزد و مچ پای شما ثابت بماند.
کسانی که از زانو به پایین فلج شدهاند، میتوانند از ارتز زانو- مچ پا- کف پا (KAFO) استفاده کنند و افراد مبتلا به فلج کل پایینتنه میتوانند از ارتز لگن- زانو-مچ پا- کف پا (HKAFO) استفاده کنند.
بریسهای اندام فوقانی
ناحیه گردنی ستون فقرات، سر، گردن و بازوها را درگیر میکند؛ بنابراین، ممکن است افرادی که صدمات نخاعی در گردن دارند (آسیبدیدگی در بالاترین قسمتهای نخاعی که ناحیه گردن را تشکیل میدهند)، برای مدیریت اسپاسم اندام فوقانی نیاز به استفاده از بریس دست یا مچ دست داشته باشند.
بيشتر بخوانيد: قوز بند طبی رفع افتادگی شانه
کسانی که دچار آسیب نخاعی صدری یا قفسه سینه، پایین کمر و یا استخوان خاجی شدهاند، در اثر آسیبهای نخاعی، دچار آسیب در بازو یا دست نخواهند شد و در نتیجه نیازی به استفاده از ارتز اندام فوقانی نخواهند داشت. شما میتوانید برای اطلاعات بیشتر و مشاوره با پزشک و متخصصان اورتینو تماس بگیرید.