علت و درمان قوز پشتی
قوزپشتی، عارضه ای است که در آن ستون فقرات بیمار به سمت جلو خم می شود. در قوزپشتی، انحنای بیرونی بخش بالایی پشت و همچنین فشرده شدن قسمت جلویی مهره ها موجب می شود که شخص به سمت جلو خمیده گردد. بگونه ای که شانه هایش را خم و پشتش را گرد کند؛ در نتیجه یک قوز همیشگی در بخش بالایی کمر به وجود می آید. توجه داشته باشید که قوزپشتی یک شب به وجود نمی آید؛ شاید به خاطر داشته باشید که وقتی کودک بودید، مادرتان تاکید می کرد که سرتان را پایین نگیرید؛ چون ممکن است قوز در بیاورید. به مرور زمان، قوزپشتی با شکستگی های ریز داخل مهره که به خاطر خم شدن رو به جلو بوده، به قوز بارزتری تبدیل می شود.
قوزپشتی کیفوز چیست؟ آیا قوز یا کیفوز پشت باعث افزایش فشار روی مهره ها می گردد؟ در درمان قوز یا کیفوز پشت، سن چقدر موثر است؟ پاسخ تمامی این سوالات را می توانید در متن زیر بیابید.
چه چیزی باعث کیفوز می شود؟
به طور کلی، نامناسب بودن عضله های بدن در کودکی مثل قوز کمر یا خم شدن به جلو در زمان نوشتن تکالیف مدرسه، حمل کوله پشتی سنگین و غیره، باعث کشیده شدن رباط ها و عضلاتی خواهد شد که از ستون فقرات و مهره ها نگهداری و محافظت می کنند؛ با این کار، مهره های قفسه سینه شکل اصلی خودشان را از دست می دهند و قوزپشتی بروز خواهد کرد. از سایر مواردی که باعث بروز این عارضه می شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد.
بيشتر بخوانيد: خرید قوزیند طبی
- قرار گرفتن تنه در وضعیت و حالت بد؛ مثلا در اشخاص خجالتی، چاق و بلند قامت
- ضعف عضلات پشت و ناتوانایی آن ها در حفظ حالت طبیعی تنه
- استفاده زیاد از دست ها در بخش جلوی بدن برای نوشتن، خیاطی کردن یا گرفتن کتاب
- غیر عادی بودن مهره ها
- پوکی استخوان
- اسپوندیلوزیس
- اختلال اسپینا بیفیدا
- بیماری پاژه
- اختلال نوروفیبروماتوزیس
- دیستروفی عضلانی
- بروز عفونت باکتریایی
- سرطان در بخش داخلی ستون فقرات
- آسیب دیدگی های ستون فقرات
بيشتر بخوانيد: انواع زانو بند طبی
علائم قوزپشتی
کسانی که قوزپشتی دارند، می توانند طیف گسترده ای از علائم خفیف تا شدیدی را از خودشان نشان بدهند. در اغلب موارد علائم خفیف تر نیازی به درمان پیدا نمی کنند اما اگر قوزپشتی خیلی شدید باشد، باید آن را جراحی کرد. با این اوصاف، علت بروز قوزپشتی (کیفوز و یا گوژ پشتی) چیست؟ علت و درمان قوز پشتی چیست ؟متناسب با علت اصلی بیماری در افراد، بیماران علائم زیر را از خودشان نشان می دهند که در صورت شدت یافتن آن ها باید سریعا به پزشک متخصص یا کارشناسان مجموعه اورتینو تماس گرفت.
• شکل رو به سمت جلوی قوزدار کا کنار مشهود است مثل زمانی که بیمار به جلو خم شده باشد.
• درد خفیف با شدید کمر
• کوتاهی قد بیمار
• مشکل در صاف و درست ایستادن
• خستگی
• مشکل در تنفس به خاطر فشرده شدن شش ها در موارد شدیدتر
• از بین رفتن اشتها
قوز کمر ساختاری (Structural)
در قوز کمری ساختاری به خاطر اشکال درون ساختمان مهره ها یا ستون فقرات کیفوز به وجود می آید. قوز کمر ساختاری به افزایش بیش از حد انحنای ستون مهره ها بدون ارتباط با حالت قرار گیری بدن یا خمیدگی کمر گفته می شود. اشخاصی که قوز کمر ساختاری دارند، نمی توانند ستون فقراتشان را صاف کنند؛ یعنی بیماران برای ایستادن به صورت عادی مشکل خواهند داشت و در قسمت کمر و پاهایشان درد احساس خواهند کرد. این علائم با گذشت زمان شدیدتر هم می شوند؛ در نتیجه بیمار مرتبا به جلو خم می شود و ایستادن برایش سخت تر از قبل خواهد شد. شدت این علل به مقدار و دلیل قوز پشت بستگی دارد. برای همین دانستن علت و درمان قوز پشتی مهم است.
بيشتر بخوانيد: خرید کمربند طبی
تشخیص کیفوز و گوژپشتی
معمولا قوزپشتی خفیف را نادیده می گیرند اما اگر کیفوز قابل مشاهده باشد، بیمار به پزشک مراجعه می کند. برای تشخیص این بیماری، پزشک ابتدا با پرسیدن سوال هایی از سلامت کلی فرد اطمینان حاصل می کند و سپس علت و درمان قوز پشتی او را بررسی خواهد کرد؛ برای انجام این کار هم از معاینه بالینی، گرفتن آزمایش و تصویر برداری کمک می گیرد. انواع روش تشخیص قوز کمر در زیر آورده شده است؛ همچنین کارشناسان اورتینو در این امر به شما کمک بیشتری خواهند کرد.
- معاینه بالینی
معاینه بالینی به صورت فشار دادن بر مهره ها برای یافتن وجود و عدم وجود لمس های دردناک است. در طی معاینه بالینی، بیمار باید زانوهایش را صاف و دست هایش را آویزان کند؛ سپس به سمت جلو خم بشود.
- تصویربرداری
عکس رادیولوژی می تواند برای تشخیص دادن کیفوز بسیار موثر باشد؛ چون که تغییرات در مهره ها و وجود مسائل غیر عادی در استخوان را به خوبی نشان می دهد. با استفاده از عکس های رادیولوژی زاویه گوژپشتی را هم به خوبی اندازه می گیرند. اگر قوز، پیشرونده باشد، با پیشرفت بیماری کانال نخاعی تنگ خواهد شد و علائمی مثل درد، گزگز شدن، بی حسی یا ضعف نیمه تحتانی ایجاد می شود که در صورت بروز این علل از بیمار ام آر آی گرفته می شود.
- آزمایش ها
با کمک رادیولوژی اشعه ایکس و عملکرد تنفسی می توان کیفوز را تشخیص داد. از آزمایش های عملکرد تنفسی در مواقعی که کیفوز شدید است، استفاده می شود.
بریس یا قوزبند
بریس های مناسب قوز پشت یک روش موثر و بدون عمل برای از بین بردن کیفوز است و هدف اصلی استفاده از آن اصلاح کردن قوزپشتی، متوقف کردن و کند کردن پیشرفت انحنای بدن خواهد بود. بریس ها در مدل های مختلفی تولید می شوند که متناسب با آسیب وارد شده به کمر و مشکلات بیمار، برای آن ها تجویز خواند شد. بریس های قوز پشت می توانند با تقویت کردن عضلات کمری و ستون مهره ها از خمیدگی بیشتر فرد جلوگیری کنند. استفاده کردن از این قوزبندها در کودکانی که در حال رشد هستند، نتیجه بیشتری دارد؛ حتی تحقیقات نشان داده افرادی که زاویه کیفوز در آن ها از ۶۵ درجه هم بیشتر باشد، نتایج مثبتی از این محصول می گیرند. برای آشنایی بیشتر با بریس های طبی مناسب کیفوز به سایت اورتینو مراجعه کنید.
بيشتر بخوانيد: کمربند طبی lso وTlso
گوژپشتی شوئرمن
کیفوز شوئرمن، نوعی اختلال رشدی درون ستون مهره ها است که باعث رشد کردن غیر طبیعی مهره هایی که در قفسه سینه (بالای پشت) هستند، یا مهره های کمری می شود. در این عارضه، مهره های یک طرف بدن به صورت منظم رشد خواهند کرد، اما قسمت جلویی آن رشد کندتری دارند؛ در نتیجه مهره های گوه ای به وجود می آیند. این تفاوت در نرخ رشد باعث افزایش خمیده شدن بدن در بخش فوقانی کمر می شود؛ از طرفی همراه با گوه زدن مهره ها، تغییراتی در دیسک ایجاد خواهد شد.
گوژپشتی مادرزادی
گوژپشتی مادرزادی یکی از انواع کیفوز بوده است که از زمان تولد در بیمار وجود دارد. گوژ پشتی مادرزادی هنگامی رخ خواهد داد که ستون مهره های کودک وقتی که در رحم مادر است به صورت طبیعی رشد نکند. در این عارضه ممکن است که استخوان ها به خوبی شکل نگیرند و چندین مهره آن با یک دیگر ادغام شوند؛ این بیماری معمولاً با زیاد شدن سن بدتر بشود. بیمارانی که دچار کیفوز مادرزادی هستند، برای متوقف ساختن پیشرفت انحنای ستون مهره های خود در سنین پایین به عمل جراحی نیاز دارند.
درمان
درمان کردن کیفوز یا روش رفع قوز کمر به شدت و دلیل اصلی آن بستگی دارد. اگر شخصی دارای قوزپشتی خفیف تا متوسط باشد و علائم دردناک یا محدودیت های حرکتی را تجربه می کند، پزشک متخصص ممکن است روشهای رفع قوز کمر زیر را برای وی تجویز خواهد کرد.
- درمان دارویی قوز پشت یا داروهای ضددرد
- استفاده از فیزیوتراپی در درمان قوزپشتی برای افزایش قدرت عضلات مرکزی و پشتی
- استفاده از قوزبند یا بریس در درمان قوز پشت
- تمرینات ورزشی
- درمان دارویی قوز پشت
در موارد شدیدتر قوزپشتی، مانند کیفوز مادرزادی که سلامت اندام های داخلی بیمار تحت تاثیر قرار می گیرد و عوارضی مثل مشکلات تنفسی و بی اختیاری به سراغ فرد می آید، در این موارد، پزشک جراحی سایر راه و روش اصلاح قوز کمر مثل فیوژن ستون فقرات را برای فرد تجویز می کند؛ از طرفی برای کیفوز خفیف تر، فیزیوتراپی بسیار موثر است. در برخی از موارد هم درمان جراحی لازم نیست و با ترکیبی از گزینههای درمانی برای قوزپشتی مثل درمان های دستی یا دستکاری ستون فقرات می توان کیفوز را درمان کرد. همچنین بیشتر بیماران برای حفظ کردن قدرت عضلانی مرکزی، باید به سراغ تمرینات ورزشی مثل پیلاتس بروند.
بيشتر بخوانيد: زانو درد علت و علائم دردزانو چیست؟
مراحل معاینه بیمار مبتلا به قوزپشتی
در طول زمان معاینه، پزشک از افراد مبتلا به کیفوز سوالاتی در مورد سابقه سلامتی آن ها می پرسد و معاینه را شروع می کند. اما قوزپشتی چگونه تشخیص داده می شود؟ سه مرحله مهمی که پزشک برای معاینه این افراد انجام می دهد، به صورت زیر است.
- معاینه فیزیکی:
در طول معاینه فیزیکی، متخصص به پشت بیمار نگاه می کند و ستون فقرات وی را لمس می کند. بنابراین می تواند ناهنجاری هایی که وجود دارد را حس کرده و به بررسی عضلات حساس ستون فقرات یا همسترینگ بپردازد. علاوه بر این پزشک روی عضلات فشار می آورد تا ببیند آیا در بیمار احساس درد به وجود می آید یا خیر. به طور کلی، کیفوز به خوبی از پهلوها دیده می شود اما پزشک ممکن است آزمایشات خودش را ادامه بدهد و از بیمار بخواهد از ناحیه کمر به سمت جلو خم شود؛ زیرا به دنبال یک منحنی گرد یا منحنی زاویه دارتر می گردد. این منحنی زاویه ای، ناهنجاری گیبوس نامیده می شود و بیمار وقتی به جلو خم می گردد، به راحتی قابل مشاهده است. همچنین زمانی که بیمار به جلو خم می شود، دیدن کیفوز توراکولومبار برای پزشک راحت تر خواهد شد؛ کیفوز توراکولومبار انحنای غیرطبیعی در قسمتی است که مهره های سینه و کمر به هم می رسند. برای آزمایش دامنه حرکتی، متخصص از بیمار می خواهد که به سمت جلو، عقب، به پهلو خم شود؛ چون که برای برخی از افراد مبتلا به قوزپشتی، انجام این حرکات سخت است.
بيشتر بخوانيد: دلایل کمردرد و درمان آن
2: معاینه سیستم عصبی:
در مرحله بعدی، پزشک سیستم عصبی بیمار را آزمایش خواهد کرد. سیستم عصبی شامل مغز، نخاع و اعصاب است که مثل شاخه های درخت در بدن گسترش پیدا کرده؛ این اعصاب، پیام هایی را به مغز، برای کنترل بدن حمل می کنند. پزشک از بیمار می پرسد که آیا قسمتی از بدنش دردناک، سوزن سوزن یا بی حس است؟ همچنین پزشک همچنین از بیمار می پرسد که آیا به طور معمول به دستشویی می رود یا خیر؛ سپس براساس پاسخ بیمار، مرحله بعدی را انجام می دهد.
- آزمایش های تصویربرداری:
عکس برداری کردن با اشعه ایکس در حالت ایستاده یا دراز کشیده از بیمار، به پزشک کمک می کند تا ستون فقرات را از پشت و از پهلو به خوبی ببیند. این مرحله مشکلاتی که در ستون فقرات وجود دادند، از قبیل انحنای غیرعادی و مهره های که به شکل گوه ای هستند، تشخیص داده می شوند. همچنین با کمک اشعه ایکس اندازه انحنای ستون فقرات به خوبی اندازه گیری می شود. محدوده طبیعی برای کیفوز 20 الی 50 درجه است و منحنی های بزرگتر از این اعداد، هیپرکیفوتیک در نظر گرفته خواهند شد. اگر پزشک فکر می کند که بیمار مشکل عصبی دارد، آزمایش دیگری به اسم تست تشدید مغناطیسی (MRI) را انجام می دهد.
حرکات اصلاحی و ورزش برای درمان قوزپشتی
تمرینات اصلاحی، تکنیک هایی هستند که توسط متخصصان تناسب اندام برای رسیدگی یا رفع عدم تعادل و همچنین جبران کاستی های حرکتی مورد استفاده قرار می گیرند. این تمرینات معمولاً توسط مربیان شخصی، ماساژورها یا کایروپراکتیک ها انجام می شوند تا کسانی که کیفوز دارند، بتوانند مشکل خودشان را حل کنند. تمرینات اصلاحی، فرآیند چهار مرحله ای هستند که بیمار طبق نظر پزشک این مراحل را باید به طور دقیق انجام بدهد.
مرحله 1 یا Inhibit: مهار کردن ماهیچه های بیش فعال که با هدف کاهش یا تعدیل فعالیت های سیستم عصبی انجام می گیرد. تمرینات این مرحله شامل تکنیک های دستی مثل ماساژ یا دستکاری بافت های نرم به کمک ابزار هستند.
مرحله 2 یا Lengthen: دراز کردن یا کشش عضلات کوتاه شده که باعث حساس تر شدن عضلات و بافت همبند نسبت به نیروها می شوند؛ در نتیجه راحت تر می توان آن ها کشید و دامنه حرکتی عضله ها بهبود بخشید.
مرحله 3 یا Activate: فعال کردن ماهیچه های کم تحرک برای تحریک بافت میوفاشیال کم کار
مرحله 4 یا Integrate: آخرین مرحله از تمرینات اصلاحی، یکپارچه سازی آن ها است. این تمرینات برای بازآموزی الگوی حرکتی عملکردی با برقراری مجدد کنترل های عصبی و عضلانی انجام می گیرد. به طور کلی، تمرینات یکپارچه سازی باعث هماهنگی بین عضلانی می شود.
بيشتر بخوانيد: خرید زانوبند طبی
سالخوردگی و قوزپشتی
در برخی از افراد، انحنای ستون فقرات با زیاد شدن سن به میزان قابل توجهی افزایش می یابد؛ در نتیجه حالتی خمیده و رو به جلو در فرد به وجود می آید. علت این که اکثر افراد سالخورده دچار کیفوز می شوند، این است که با مرور زمان عضله های آن ها تحلیل می رود و دیگر قدرت همیشگی خود را ندارند؛ بنابراین فرد به سمت جلو خم خواهد شد. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که عادت های نادرست در جوانی مثل نشستن اشتباه باعث بروز قوز در میانسالی خواهد شد. ورزش کردن برای تقویت عضله های پشتیبان و همچنین حفظ انعطاف پذیری آن ها بسیار خوب است و می تواند از بروز قوزپشتی در این افراد جلوگیری کند.
شرایط رشد و قوزپشتی
قوزپشتی می تواند زمانی که جنین در رحم مادرش است رخ بدهد؛ یعنی این که وقتی بچه رشد می کند، به خاطر دلایلی ستون فقراتش دچار مشکل می شود. حتی قوزپشتی می تواند از نوع شوئرون باشد و به خاطر یک جهش یا حتی شرایط زندگی اشتباه ایجاد بشود. یکی دیگر از دلایل به وجود آمدن قوزپشتی، سالخوردگی یا سرطان هایی است که بر روی عضلات و ستون فقرات اثر می گذارد. با توجه به این مطالب نمی توان گفت که قوزپشتی در چه زمانی به وجود می آید؛ چون که افراد در هر سنی و با لایف استایل نامناسب مستعد ابتلا به این عارضه هستند.
عوارض قوزپشتی
عوارض کیفوز معمولا تنها در موارد شدیدتر به وجود می آید که تا حدودی می توان آن ها را با درمان مناسب از بین برد. عوارض قوزپشتی شامل درد مداوم و مشکلات تنفسی که به خاطر فشار آوردن ستون فقرات به شش ها یا راه های هوایی است. گاهی از مواقع، افراد مبتلا به کیفوز ممکن است وقتی اعصابی که از ستون مهره ها عبور می کنند، فشرده شوند یا تحت فشار قرار بگیرند، به مشکل بخورند. این مشکلات می توانند سیگنال های عصبی را با اختلال مواجه کنند و دچار علائم زیر شوند.
- بی حسی
- ضعف در بازوها و پاها
- مشکل در تعادل
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
کیفوز در کودکان چیست؟
کودکاکی که به کیفوز مبتلا می شوند، دارای پشتی غیر طبیعی، گرد و قوزدار هستند؛ از طرفی این عارضه در دختران نسبت به پسران بیشتر خواهد بود. کیفوز در کودکان دارای منحنی 50 درجه ای یا بیشتر است. علت ایجاد قوز در کودکان ممکن است به خاطر موارد زیر باشد.
- مشکلات متابولیکی
• شرایط عصبی-عضلانی
• عارضه استخوان شکننده یا Osteogenesis imperfecta
• اسپینا بیفیدا
• بیماری شوئرمن
کودکانی که دچار کیفوز هستند، علائم زیر را نشان می دهند اما این موارد در هر کودک ممکن است کمی متفاوت باشد.
- تفاوت در ارتفاع دو شانه
• خم شدن سر به جلو نسبت به بقیه بدن
• تفاوت در ارتفاع و موقعیت تیغه شانه
• بالاتر بودن قسمت بالایی پشت
• سفت بودن عضلات پشت ران (همسترینگ)
انواع قوز پشت از نظر ساختاری
کیفوز ساختاری ناشی از ناهنجاری های روی استخوان، دیسک بین مهره ای، اعصاب، رباط یا ماهیچه به وجود می آید. قوزپشتی ساختاری انواع مختلفی دارد که به صورت زیر است.
- تغییر شکل گیبوس
تغییر شکل گیبوس یک نوع کیفوز ساختاری است که منحنی خلفی به شدت زاویه دار شده و انحنا صاف نیست. این تغییر شکل باعث گرد شدن بخش بالایی پشت در زمان خم شدن به جلو می شود.
- هایپرکیفوز
هایپرکیفوز در ستون مهره های قفسه سینه به وجود می آید و در بزرگسالانی که پوکی استخوان دارند، شایع است.
- کیفوز مادرزادی
کیفوز مادرزادی در بدو تولد به وجود می آید و یک ناهنجاری ساختاری است.
- بیماری شوئرمن
بیماری شوئرمن همان کیفوز قفسه سینه در نوجوانان خواهد بود و علت آن ناشناخته است، اما به خاطر موارد خانوادگی هم رخ می دهد. این عارضه باعث کاهش فضای دیسک مابین مهره ای و همچنین فرورفتگی مهره ها می شود.
قوزپشتی از نظر شکل ظاهری و قرار گیری مفاصل
انواع مختلف کیفوز در شکل ظاهری و نحوه قرارگیری مفاصل با یک دیگر متفاوت هستند؛ بطوری که در قوزپشتی پاسچرال یا همان پشت قامتی، کیفوز قفسه سینه ای کمی بزرگ تر از 50 درجه است اما مهره ها شکل طبیعی خودشان را دارد. این نوع کیفوز بسیار انعطاف پذیر است و می توان آن را با ورزش رفع کرد. در کیفوز شوئرمن، مهره ها شکل گوه ای دارند، این نوع قوز، سفت تر است و با افزایش سن، رشد آن بدتر خواهد شد. در کیفوز مادرزادی مشکل ساختاری در یک یک الی چندین مهره خواهد بود که در مواقعی ممکن است مهره ها به هم بچسبند.
قوزپشتی برگشت پذیر یا قوزپشتی وضعیتی
کیفوز برگشت پذیر یا وضعیتی، گرد شدن و قوز کردن پشت است که در نوجوانان بیشتر به وجود می آید. این کیفوز یک تغییر طبیعی است که به خاطر وضعیت بدنی و بیماری، به وجود می آید. نوجوانانی که مبتلا به کیفوز وضعیتی هیتند، دارای فرمی صاف یا گرد در قسمت بالایی کمر خود خواهند بود که بیشتر شبیه کمر خمیده به نظر می رسد و معمولا دردناک نیست. بر خلاف سایر مدل های قوزپشتی همچون کیفوز ثابت، شخصی که قوز وضعیتی دارد، میتواند ستون فقراتش را صاف کند و صاف بایستد.
سخن پایانی
علت و درمان قوز پشتی چیست؟ کیفوز یا قوز پشت، عارضه دردناکی است که در هر سنی ممکن است به آن مبتلا شویم؛ اما علت بروز قوزپشتی (کیفوز و یا گوژ پشتی) چیست؟ از علل ایجاد قوزپشتی باید به مواردی همچون لایف استایل نادرست اشاره کرد؛ یعنی خم شدن به جلو برای طولانی مدت، فشار به ستون مهره ها، ضربه سنگین به کمر و غیره باعث بروز کیفوز می شود. البته باید گفت که انواع کیفوز هم وجود دارد و در هر کدام از آن ها شکل مهره ها تغییر می کند و باعث خمیده شدن بدن فرد می شود. یک نوع از این بیماری که به آن کیفوز شوئرمن می گویند، به مرور زمان در افراد به وجود می آید؛ به همین دلیل هم شناسایی قوزپشتی یا کیفوز و علت و درمان قوز پشتی و جلوگیری از وقوع آن کار بسیار مهمی است. کارشناسانی که در مجموعه اورتینو مشغول به کار هستند، به خوبی می توانند به شما در امر شناسایی انواع قوزپشت، راه های جلوگیری از ابتلا به گوژپشتی و درمان آن یاری برسانند. شما می توانید با کارشناسان این مجموعه تماس بگیرید و هر چیزی که در مورد این بیماری می خواهید بدانید را از آن ها بپرسید.
