بیماری تنیس البو (tennis elbow) چیست؟
بیماری lateral epicondylitis که با نام دیگر tennis elbow یا تنیس البو همچنین به آرنج تنیس بازان نیز شناخته میشود؛ یک بیماری شایع میباشد که در سمت خارجی مفصل آرنج رخ میدهد. بیمارانی که از بیماری تنیس البو رنج میبرند معمولا با درد و حساسیت موضعی به لمس در برجستگی خارجی مفصل آرنج ( که با نام اپیکندیل خارجی شناخته میشود) به پزشک مراجعه میکنند. این بخش در واقع مبدا (origin) عضلات اکستنسور ساعد میباشد که وظیفهی باز کردن یا به اصطلاح اِکستِند کردن ساعد را برعهده دارند.
علائم و تشخیص بیماری تنیس البو :
علائم بیماری تنیس البو به طور معمول به شرح زیر میباشد:
- بیماران معمولا در رنج سنی 30 تا 50 سال میباشند.
- شروع علائم تنیس البو ممکن است حاد یا مزمن باشد اما به طور کلی میتوان گفت بیمار معمولا در قسمت خارجی مفصل آرنج خود درد احساس میکند که ممکن است این درد به قسمت پشت ساعد بیمار نیز سرایت کند.
- با معاینه میتوان وجود حساسیت به لمس را در قسمت جلوی اپیکندیل خارجی احساس کنیم.
- درد با تحت کشش قرار دادن عضلات اکستنسور افزایش مییابد برای مثال: بیمار از درد فزاینده در هنگام اکستنشن (صاف کردن) مچ دست یا گرفتن اشیا در دست یا به اصطلاح (grip) شکایت میکند. در موارد شدید بیماری تنیس البو فرد ممکن است حتی از درد هنگام بلند کردن اشیای سبک نیز شکایت کند. فعالیتهایی که نیازمند باز کردن (اکستنشن) کامل آرنج و چرخاندن ساعد به سمت داخل (پرونیشن) هستند، برای فردی مبتلا به بیماری تنیس البو اذیت کننده خواهند بود.
- در تصویرهای رادیوگرافی هیچ گونه تغییری نسبت به حالت عادی مشاهده نمیشود به جز در مواردی که افراد، مبتلا به تنیس البوی مزمن هستند. در این افراد ممکن است، به صورت گاه به گاه علائمی از استخوانی شدن یا به اصطلاح (کلسیفیکیشن) در مبدا عضلات دیده شود. هر چند در اسکن های MRI، ادم موضعی و یا ضخیم شدگی در مبدا (origin) عضلات اکستنسور نشان داده میشود.
بیشتر بخوانید: خرید تنیس البو اورتینو
علایم بیماری تنیس البو:
این باور وجود دارد که تنیس البو ناشی از تغییرات تخریبی مزمن تاندون یا به اصطلاح تندینوزیس در مبدا عضله ی اکستنسور کارپی رادیالیس برویس است. با وجود اینکه دلیل مشخصی برای این اتفاق وجود ندارد اما فرض بر این است که پارگیهای ریز (microtreaing) که در مبدا مشترک عضلات اکستنسور به وجود میآیند، میتوانند که عاملی احتمالی برای بیماری تنیس البو اتفاق باشند. بسیاری از محققین اعتقاد دارند که این پارگیهای ریز به علت استفادهی بیش از حد و یا آسیبهای مکرر و کشیدگی در مبدا عضلات اکستنسور در اپیکندیل خارجی ایجاد میشود.
البته علاوه بر این، بیماری تنیس البو ممکن است در هنگام بازی تنیس یا گلف و یا سایر فعالیتهای تکرار شونده مثل چرخاندن چرخهای ویلچر توسط بیمار هم اتفاق بیوفتد.
درمان عارضه تنیس البو:
روشهای درمانی متعددی برای درمان تنیس البو بهکار برده شده است که در این بخش به آنها میپردازیم.
در ابتدا باید به این نکته توجه کنیم که در اکثر افراد، (چیزی در حدود 80 درصد بیماران) علائم درنهایت، پس از یک تا دو سال فروکش میکند. اما در مواردی که افراد نسبت به بهبودی مقاومت بیشتری نشان میهند، روشهای درمانی دیگری من جمله روشهای درمانی جراحی و یا روشهای درمانی ارتوزی به کار گرفته میشود.
روشهای درمانی غیرجراحی بیماری تنیس البو :
استراحت و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی از اقدامات اولیه برای کاهش درد ناشی از این بیماری تنیس البو میباشند اما اگر این دو مورد جوابگو نبودند و نتوانستند که درد را تسکین دهند، ممکن است تزریق داروهای بی حس کنندهی موضعی و یا هیدروکورتیزون ها به مبدا (origin) عضلات اکستنسور پیشنهاد شود. ممکن است تکرار تزریق یک یا دو بار نیاز باشد اما نهایتا تا 6 هفته میتواند درد را تسکین دهد. روش درمانی دیگر، روش درمانی ارتوزی میباشد که در ادامه به توضیح مفصل آن میپردازیم. سایر روشهای درمانی غیرجراحی دیگر مانند درمان با شوک صوتی و یا تمرینات تقویتی غیرمتمرکز نیز وجود دارند اما از نتایج بلندمدت آنها اطلاعاتی دردسترس نیست.
روش درمانی ارتوزی تنیس البو:
به طور کلی میتوان گفت هدف اصلی درمان های ارتوزی همانند سایر روشها، کاهش درد و التهاب در مبدا عضلات اکستنسور به ویژه عضلهی اکستنسور کارپی رادیالیس برویس که در بالا به آن اشاره شد، میباشد.
در این قسمت به برخی از ارتوزهای پرکاربرد که برای درمان بیماری تنیس البو استفاده میشوند میپردازیم:
- یکی از رایجترین ارتوزهای مورد استفاده در بیماری تنیس البو، ارتوز cock-up WHO میباشد. این ارتوز سخت مچ دست را در وضعیت اکستنشن نگه میدارد تا فشار از روی اکستنسورهای ساعد برداشته شود و باعث افزایش بهبودی در مبدا عضلات بشود.
- ارتوز ضد نیرو یا counterforce orthosis که با نام دیگر استرپ حمایت کنندهی ساعد یا forearm support band هم شناخته میشود؛ یکی دیگر از موارد رایج تجویز میباشد. این ارتوز با مهار انبساط عضله و همچنین با کاهش کشش بر روی عضله و تاندونِ نزدیک به باند، نیروی انقباض عضله را کاهش میدهد. در واقع این ارتوز، به نوعی مبدا عضلات اکستنسور را به محلی دورتر از سر رادیوس(زند زبرین) تغییر میدهد. این کار باعث برداشته شدن فشار از مبدا تاندون مشترک عضلات اکستنسور میشود و به ترمیم آنها کمک میکند. طراحی های تجاری مختلفی از این نوع ارتوز در دسترس میباشد. از این ارتوز باید در هنگام انجام فعالیت های دردناک و در طی روز استفاده شود و هنگام عدم فعالیت برداشته شود. این ارتوز معمولا حدود دو سانتی متر دورتر (دیستال تر) از اپی کندیل خارجی قرار میگیرد. این ارتوز باید با میزان فشار قابل تحمل و زمانی که عضلات ریلکس هستند روی ساعد فرد فیت شود تا از انقباض حداکثری اکستنسورهای مچ دست جلوگیری کند.
- در موارد حاد و دردناک اپیکندیلیت خارجی یا تنیس البو، ممکن است بیحرکتی کامل لازم باشد. به عنوان مثال یک EWHO سفارشی ساخت (custom-mold) ممکن است تجویز شود که دارای شرایط زیر باشد:
- آرنج در اندکی فلکشن( خم شدن) نگه داشته شود
- ساعد در وضعیت پرونیشن و سوپاینیشن طبیعی باشد
- مچ دست در وضعیت عملکردی یا به اصطلاح فانکشنال (functional) که تقریبا 30 درجه اکستنشن و کمی انحراف نسبت به اولنار(درشت نی) میباشد.
مقایسهی ارتوز سخت cock-up WHO و ارتوز ضد نیرو:
محققین با استفاده از الکترومایوگرافی سطحی (EMG)، میزان فعالیت و انقباض عضلات را در هنگام استفاده از ارتوز cock-up WHO و ارتوز ضد نیرو بررسی کردند. نتایج به این صورت بود که فعالیت عضلات هنگام استفاده از cock-up WHO به نسبت استفاده از ارتوز ضد نیرو کمتر بود. با توجه به همین مطلب، برخی از درمانگران گزارش کرده اند که به دلیل محدودیتهای عملکردی ایجاد شده توسط ارتوز سخت cock-up، پذیرش این ارتوز توسط بیماران کمتر از ارتز ضد نیرو میباشد چرا که این ارتوز مانع از فعالیت های عملکردی دست نمیشود و دست در هنگام انجام فعالیتها کاملا آزاد میباشد.
*روش درمانی جراحی تنیس البو:
اگر درد شدید و طاقتفرسا بود و هیچ یک از روشهای درمانی غیرجراحی ذکر شده موثر واقع نشد، ممکن است جراحی گزینهی مناسبی باشد. جراحی به این صورت انجام میشود که یک برش کوچک بر روی مبدا عضلات اکستنسور از روی اتصال آن به اپیکندیل خارجی زده میشود و رشته فیبرهای عضلانی دردناک از استخوان جدا میشوند تا فرایند بهبود فراهم شود. با پیشرفت تکنولوژی امکان انجام این جراحی با کمک آرتروسکوپ و بدون نیاز به ایجاد برش های بزرگ، وجود دارد.
نتایج بلندمدت بهدست آمده از جراحی نشان داده است که در بیش از 80 درصد از بیماران درد تسکین یافتهاست اما در بعضی از افراد، ممکن است که برخی ناراحتیهای موضعی باقی بماند