علت و درمان درد مچ دست
درد مچ دست یک مشکل رایج است که دلایل متعددی دارد. ساختار مچ دست شامل چندین مفصل کوچک است که این مفاصل به استخوانهای دست و ساعد متصل می‌شوند. مفصل مچ دست در فعالیت‌های بسیار زیادی در زندگی به شما کمک می‌کند که با ایجاد مشکل و درد در این ناحیه ممکن است برای انجام کارها به مشکل بربخورید.
بر اساس آمار، درد مچ دست معمولاً به دلیل پیچ‌خوردگی یا شکستگی ناشی از جراحات ناگهانی رخ می‌دهد. آسیب به هر بخش از مچ دست، از جمله استخوان‌ها، رباط‌ها یا تاندون‌ها، می‌تواند منجر به درد شود. در این مقاله تجهیزات پیشرفته ارتوپدی اورتینو به بررسی علت و درمان مچ درد دست می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: مچبند طبی دست اورتینو
علت درد مچ دست چیست؟
درد مچ دست می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کند، از خستگی ساده تا مسائل جدی‌تر. معمولاً علت اصلی درد، آسیب‌دیدگی مچ دست است و تخریب اعصاب عبوری از آن می‌تواند موجب درد شود. آسیب به هر بخشی از مچ دست ممکن است درد را ایجاد کند و توانایی استفاده از مچ و دست را کاهش می‌دهد. شایع‌ترین علل درد در انگشتان و مچ دست عبارتند از:
1_ انواع آسیب‌دیدگی
آسیب دیدگی های زیادی در ناحیه دست، مچ و انگشتان دست باعث ایجاد درد در مچ دست یا درد ناگهانی مچ دست می‌شوند که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:
آسیب تدریجی ناشی از حرکات تکراری
فعالیت‌هایی که به تکرر از مچ دست استفاده می‌شود، مانند: بازی تنیس، دوچرخه سواری، نواختن ویولون، می‌تواند منجر به التهاب بافت‌های اطراف مفاصل مچ دست یا حتی شکستگی استخوانهای مچ شود. این خطر به‌ویژه زمانی افزایش می‌یابد که این حرکات را ساعت‌ها بدون وقفه انجام دهید، زیرا فشار زیاد بر مفصل مچ دست می‌تواند باعث تورم شده و مچدرد دست و به اعصاب اطراف آن فشار وارد کند.
آسیب‌دیدگی ناگهانی
این موارد شامل پیچ‌خوردگی، کشیدگی و شکستگی هستند. برای مثال، هنگام شکستگی اسکافوئید، استخوان سمت شست مچ دست آسیب می‌بیند اما هنگام عکس برداری با اشعه ایکس در ساعات اولیه این شکستگی مشخص نمی‌شود و درد در ناحیه مچ دست ایجاد می‌شود.
2_ سندرم دکوروان (De Quervain)
این آسیب تدریجی باعث درد در دست می‌شود. در این حالت، تاندون‌ها و پوشش‌های آنها در قسمت شست مچ دست ملتهب و متورم می‌شوند. علائم شامل احساس گرما در مچ دست، تورم و ضعف در امتداد مچ دست، بازو و شست است.
تاندونیت مچ دست می‌تواند زمانی رخ دهد که تاندون‌های مچ دچار پارگی‌های ریز یا تحریک و التهاب شوند. این وضعیت در اکثر مواقع به دلیل حرکات تکراری مچ دست به وجود می‌آید.
3_انواع آرتروز
بروز برخی از آرتروز ها در دست می‌تواند یکی از علت‌های درد مچ دست باشد. به برخی از آرتروز ها مچ دست در ادامه می‌پردازیم:
اُستئوآرتریت
آرتروز زمانی رخ می‌دهد که غضروف‌های انتهای استخوانهای شما به مرور زمان فرسوده شوند. arthritis of the wrist یا آرتروز در مچ دست نادر است و معمولاً فقط در افرادی که در گذشته مچ دست‌شان آسیب دیده باشد، مشاهده می‌شود.
آرتریت پسوریاتیک
پسوریازیس نوعی بیماری پوستی است که باعث ایجاد لکه‌های ضخیم و فلس‌مانند روی پوست شده و ممکن است منجر به آرتریت پسوریاتیک شود. آرتریت پسوریاتیک می‌تواند باعث تورم، درد و حساسیت در مچ دست شود و تا حدودی حرکات مچ و انگشتان دستتان را سخت‌تر می‌کند.
آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی
این اختلال زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به بافت‌های خود حمله کند و معمولاً مفاصل مچ دست را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل، اگر یکی از مچ‌ها آسیب ببیند، احتمال آسیب دیدن مچ دیگر نیز وجود دارد.
4_ لوپوس
لوپوس یک بیماریض خودایمنی است که باعث تعدیل اشتباه سیستم ایمنی بدن می‌شود و به بافت‌های سالم داخلی حمله می‌کند. اغلب این بیماری با آغاز علائمی مانند آرتروز دست و درد مچ دست آغاز می‌شود.
5- سندرم تونل کارپال
این سندرم تونل کارپال زمانی رخ می‌دهد که عصب مدیان هنگام عبور از تونل کارپال در کف مچ دست تحت فشار قرار گیرد.
6_ کیست‌های گانگلیون
این کیست‌های بافت نرم، اغلب در ناحیه‌ای از مچ دست شما، دقیقاً در قسمت کف دست، به وجود می‌آیند. کیست‌های گانگلیون ممکن است دردناک باشند و با فعالیت شدت درد آنها افزایش یابد.
7_ بیماری کین باخ (Kienbock’s disease)
این بیماری عمدتاً جوانان بالغ را درگیر می‌کند و باعث تحلیل تدریجی یکی از استخوانهای کوچک مچ دست(استخوان هلالی یا lunate) می‌شود. بیماری کین باخ زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به این استخوان مختل شود.
گاهی درد مچ دست شما ممکن است به دلیل آسیب یا تحلیل تدریجی غضروف فیبروکارتیلاژ مثلثی در قسمت صورتی مچ دست باشد. این غضروف نقش یک بالشتک برای پشتیبانی از استخوانهای کوچک دست را دارد.
طبق بیان انجمن جراحی دست آمریکا، پیچ‌خوردگی مچ دست عموما ناشی از افتادن و خم شدن مچ دست به سمت عقب است که این عمل باعث کشش بیش از حد رباط‌ها و آغاز درد مچ دست می‌شود.
8_ نقرس
این بیماری باعث التهاب مفاصل می‌شود و علائمی مانند درد و حساسیت در مچ و انگشتان دست را ایجاد می‌کند. همچنین، فرد مبتلا ممکن است با لمس نقاط آسیب دیده، حس گرمایی بیشتری را تجربه کند. نقرس زمانی رخ می‌دهد که سطح اسید اوریک بیش از حد معمول در خون افزایش یابد که باعث تشکیل کریستال‌های دردآور در بافت‌های نرم و مفاصل می‌شود.
عوامل خطر بروز درد مچ دست
درد مچ دست می‌تواند برای هر فرد، بدون توجه به سطح فعالیتش، رخ دهد. معمولاً خطر ابتلا به این مشکل به دلیل عوامل زیر افزایش می‌یابد:
1_ انجام تمرینات ورزشی حرفه ای
آسیب‌دیدگی مچ دست در اکثر ورزش‌ها رایج است، چه در ورزش‌هایی که ضربه‌ها وارد می‌شود و چه در ورزش‌هایی که فشار مکرر بر مچ دست اعمال می‌شود، از جمله فوتبال، بولینگ، گلف، ژیمناستیک، اسنوبورد و تنیس.
2_ انجام کارهای تکراری
اعمال فشار و فعالیت مکرر، فعالیت‌هایی مانند بافتن و کوتاه کردن موها که به‌طور مداوم مچ دست درگیر باشد، می‌تواند منجر به بروز درد مچ دست شود.
3- برخی بیماریها یا شرایط خاص
دیابت، بارداری، آرتریت روماتوئید و فعالیت هایی که نیاز به حرکت مکرر مچ دست و انگشتان دارند، می‌توانند خطر ابتلا به سندرم تونل کارپ را افزایش دهند.
انواع راه‌های درمان درد مچ دست
درمان‌های مرتبط با مشکلات مچ دست بسیار متنوع بوده و بسته به نوع، محل و شدت آسیب، همچنین عواملی مانند سن و وضعیت سلامت شخص، متفاوت هستند. در ادامه، انواع راه های درمان را بیان می‌کنیم و به بررسی آن ها می‌پردازیم:
1_ دارو درمانی
درمان دارویی در این بیماری معمولا استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی(NSAID) مانند : دیکلوفناک، ایبوپروفن و پیروکسیکام می باشد.
2_ تراپی
یک دکتر ارتوپد یا فیزیوتراپ متخصص درمان و تمرینات خاصی را برای کنترل آسیب‌دیدگی مچ دست و مشکلات تاندون آن ارائه می‌دهد. در صورت نیاز به جراحی، فیزیوتراپیست ممکن است در توانبخشی پس از عمل نقش مهمی داشته باشد.
ارزیابی ارگونومیک از عوامل محیط کار نیز می‌تواند در کاهش درد مچ دست موثر باشد. در صورت شکستگی یک استخوان در مچ دست، تکه‌های استخوان باید متصل شوند تا بهبود یابد. استفاده از گچ یا آتل می‌تواند در نگهداری قطعات استخوان در هنگام بهبودی مفید باشد.
در صورت پیچ خوردن یا کشیده شدن مچ دست، ممکن است نیاز باشد در فرآیند بهبودی از آتل برای حفاظت از تاندون یا رباط آسیب‌دیده استفاده کنید. استفاده از آتل، به ویژه در موارد آسیب‌های بیش‌ازحد ناشی از حرکات تکراری، مفید است.
3_ مچبند طبی دست اورتینو
در صورت آسیب دیدن جزئی که نیازی به جراحی نباشد، استفاده از مچبند طبی اورتینو به علت داشتن استاندارد و کیفیت عالی، تا حد زیادی به بهبود و تسکین درد مچ دست شما کمک می‌کند.
4_ عمل جراحی
در برخی شرایط، انجام جراحی ممکن است ضروری باشد. این شرایط شامل موارد زیر هستند:
شکستگی استخوان
در بعضی موارد، برای افزایش ثبات در استخوان شکسته، جراحی لازم است. در این جراحی، ممکن است جراح قطعات استخوان را با استفاده از سخت‌افزار فلزی مانند پین به هم متصل کند.
ترمیم تاندون یا رباط
گاهی انجام جراحی جهت ترمیم تاندون‌ها یا رباط‌هایی که پاره شده‌اند، ضروری است.
سندرم تونل کارپال
در صورت شدت علائم، ممکن است نیاز به بازکردن رباطی که سقف تونل را تشکیل می‌دهد برای کاهش فشار بر عصب باشد.
5_ درمان درد مچ دست با داروهای گیاهی
برخی از گیاهان ممکن است در کاهش علائم التهاب مفاصل و درد مچ دست کمک کنند. به همین دلیل، در حال حاضر بسیاری از مکمل‌ها برای این منظور تولید شده‌اند که معمولا شامل گیاهان زیر هستند:
- جهت تسکین التهاب مچ دست استفاده از گیاه پنجه شیطان
- جهت درمان سندرم تونل کارپال استفاده از گیاه آرنیکا
- جهت آرام شدن درد استفاده از گیاه بابونه
6_ درمان درد مچ دست در طب سنتی
پزشکان سنتی باور دارند که علاوه بر روش‌های درمانی معمول، بهتر است از خواص دمنوش‌های چای سبز، دارچین، و شنبلیله به عنوان درمان مکمل استفاده کنید. همچنین، ماساژ مچ دست با روغن‌های گیاهی مانند بادام تلخ و سیاهدانه نیز می‌تواند مفید باشد.
اگر بیش از حد بلغمی باشید، ممکن است درد مچ دستتان بیشتر شود. بنابراین بهتر است به رفع این مشکل فکر کنید، زیرا ممکن است باعث افزایش سردی و حساسیت در بدن شود.
7_ درمان درد مچ دست در منزل
اگر علت درد مچ را می‌شناسید یا درد تازه‌ای در مچتان ایجاد شده است، برخی روش‌های درمان خانگی ممکن است مفید باشند.
1_دست‌ها را زیاد حرکت ندهید:
فعالیت‌هایی که ممکن است به درد یا بدتر شدن آن منجر شوند را انجام ندهید. به عنوان مثال، استفاده از پیچ گوشتی، استفاده از گوشی یا بلند کردن اجسام سنگین. اگر می‌توانید این کارها را با دست دیگر یا با روش‌هایی انجام دهید که فشار روی دست و مچ شما کمتر شود.
2_از داروهای مسکن بهره ببرید:
مسکن‌هایی مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن می‌توانند در کاهش درد مچ دست موثر باشند، اما باید مراقب باشید که بیش از حد آنها را مصرف نکنید، زیرا ممکن است به جریان خون شما لطمه وارد شوند. همواره باید اطلاعاتی که همراه دارو است، به ویژه در مورد دوزها را مطالعه کنید. اگر سوال یا نگرانی دارید، با پزشک عمومی یا داروساز مشورت کنید.
3_از کمپرس یخ یا گرما استفاده کنید:
استفاده از یخ برای کاهش تورم و درد در مچ دست موثر است، اما بهتر است آن را مستقیماً روی پوست نگذارید تا از سوزش یا تحریک جلوگیری شود. می‌توانید تا 20 دقیقه در روز از کمپرس یخ برای درمان ورم و درد مچ دست استفاده کنید.
همچنین، اگر مچ دست سفت شده است، استفاده از گرما نیز موثر است. می‌توانید از کیسه‌های آب گرم، قرار دادن مچ دست روی یک کتری آب گرم یا حتی دوش آب گرم استفاده کنید تا درد را تسکین دهید.
همچنین، می‌توانید مچ دستتان را در یک کاسه آب گرم ماساژ دهید. اگر دستتان متورم شده یا زخم دارد، استفاده از حرارت توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است وضعیت را بدتر کند. استفاده از تنوع بین گرما و سرما درمانی در طول روز مفید است.
یخ با کاهش جریان خون در کاهش درد و تورم موثر است. از طرفی، گرما با افزایش جریان خون می‌تواند موثر باشد، بنابراین اگر دست‌های شما سفت و ماهیچه‌ها خسته هستند، این موارد ممکن است به کاهش علایم کمک کنند.
4_ به مچ دست آتل ببندید:
در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های لوازم طبی، باندهای کشی و آتل‌هایی موجود است که می‌توانید برای مچ و دست‌ها استفاده کنید. شما می‌توانید هنگام انجام فعالیت‌های روزمره یا در زمان استراحت و خواب از این وسایل استفاده کنید. همچنین، در صورت نیاز، می‌توانید با یک فیزیوتراپیست مشورت کنید تا شما را در مورد نحوه استفاده از آتل و فواید آن جهت تسکین درد مچ دست راهنمایی کند.
5_ دست و مچ را حرکت دهید:
حرکت دادن دست‌ها، مچ‌ها و انگشتان به کاهش درد و سفتی کمک می‌کند. این کار همچنین به حفظ دامنه حرکت، عملکرد و قدرت عضلات دست کمک می‌کند. با مشورت یک فیزیوتراپیست، می‌توانید تمرین‌هایی که برای نرم کردن عضلات و کاهش سفتی مچ دست مفید هستند را انجام دهید.
8_ پماد برای درد مچ دست
پماد های مخصوصی وجود دارند که می‌توانند به بهبود و تسکین درد مچ دست کمک به‌سزایی کنند. می‌توانید این پمادها یا ژل ها که حاوی مواد ضدالتهاب مانند دیکلوفناک و آلوئه ورا هستند را از داروخانه‌ها تهیه کنید و برای تسکین درد دستتان کمک بگیرید.
نحوه صحیح تشخیص علت درد مچ دست
پزشک ارتوپد در حین معاینه به بررسی تغییر شکل، تورم و حساسیت مچ دست، میزان دامنه حرکتی آن، قدرت دست و بازو فرد آسیب دیده می‌پردازد. در برخی مواقع، پزشک ممکن است برای بررسی دقیق‌تر علت درد مچ پا یا دست، انجام آزمایش‌های تصویربرداری، آرتروسکوپی یا آزمایشات عصبی را توصیه کند. آزمایش‌های تصویربرداری ممکن است شامل موارد زیر باشند:
1- اشعه ایکس
آزمایش تصویربرداری معمولاً برای تشخیص علت درد مچ دست به کار می‌رود، زیرا اشعه ایکس شکستگی استخوان یا نشانه‌های آرتروز را نشان می‌دهد.
2- سی تی این اسکن
این آزمایش ممکن است اطلاعات دقیق‌تری از استخوانهای مچ دست شما ارائه دهد و حتی شکستگی‌هایی را که در اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند نشان دهد.
3- ام آر آی
برای تولید تصاویر دقیق از استخوان‌ها و بافت‌های نرم شما، این آزمایش از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی استفاده می‌کند.
4- سونوگرافی
این آزمایش که آزمایشی ساده و غیرتهاجمی است، در تجسم تاندون‌ها، رباط‌ها و کیست‌ها کمک بسزایی می‌کند. اگر تصاویر آزمایش تصویربرداری مفید نباشند، پزشک ممکن است به جراحی آرتروسکوپی روی مچ دست شما روی آورد. در این روش، یک آرتروسکوپ کوچک از طریق یک برش کوچک در پوست، به مچ دست شما وارد می‌شود.
این آرتروسکوپ دارای یک دوربین سبک و کوچک است که تصاویر را بر روی یک مانیتور تلویزیون نمایش می‌دهد. آرتروسکوپی به عنوان یک روش استاندارد برای ارزیابی درد طولانی‌مدت در مچ دست شناخته می‌شود.
در برخی موارد، پزشک ممکن است توانایی ترمیم مشکلات مچ دست را از طریق این روش داشته باشد. در صورت شک و تردید نسبت به سندرم تونل کارپال، پزشک ممکن است شما را به انجام آزمون الکترومیوگرافی (EMG) ارجاع دهد.
این آزمون برای اندازه‌گیری تخلیه‌های الکتریکی بسیار ریزی که در عضلات شما تولید شده، انجام می‌شود. در طی این آزمون، الکترودهای نازک سوزنی وارد عضله می‌شوند و فعالیت الکتریکی آن عضله هنگام استراحت و انقباض ثبت می‌شود. مطالعات هدایت عصب نیز به عنوان یک جزء از آزمون الکترومیوگرافی (EMG) برای ارزیابی کند شدن تکانه‌های الکتریکی در منطقه تونل کارپال صورت میگیرد.
علت درد مچ دست راست
درد مچ دست راست می‌تواند به دلایل متعددی رخ دهد. یکی از عوامل اصلی این درد می‌تواند استفاده مفرط از دست و مچ باشد، به خصوص اگر شغل یا فعالیت‌های روزمره شما نیازمند استفاده مستمر از مچ دست باشد.
به عنوان مثال، افرادی که ساعات بسیار زیادی از طول روز را از موبایل یا کامپیوتر استفاده می‌کنند بیشتر به مشکلات مچ دست دچار می‌شوند. البته همه ی مواردی که قبلا ذکر شد می‌تواند برای هر دو دست رخ بدهد. بنابراین، بهتر است برای معالجه درد مچ هر کدام از دست هایتان به پزشک متخصص مراجعه و علت و درمان آن را پیدا کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
عموماً برای دردهای مچ دست، نیازی به مشاوره پزشکی نیست، زیرا رگ‌به‌رگ شدن و فشارهای جزئی معمولاً به روش‌های خانگی مانند استفاده از یخ، مچبند طبی دست اورتینو، استراحت و مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه قابل درمان هستند. اما اگر موارد زیر را در مچ دستتان مشاهده کردید حتما به پزشک متخصص مراجعه کتید:
- داشتن درد بسیار زیاد و غیر قابل تحمل.
- احساس بی وزنی در کل دست یا بخشی از آن.
- در صورت زخمی شدن مچ دست و شنیدن صدای ساییدگی ترکیدن آن نقطه.
- ناتوان بودن در حرکت دادن انگشتان یا مچ دست.
- متورم شدن مچ، انگشتان و دست مخصوصا در هنگام صبح.
- احساس گز گز کردن، بی حسی یا ضعف در مچ و انگشتان دستتان.
- بالا و مایین رفتن درجه حرارت بدنتان و نداشتن حال عمومی مطلوب.
- نوسان داشتن درد مچ دست، گاهی آرام میگیرد و گاهی همراه با درد است.
- زمانی که درد آنچنان شدید باشد که نتوانید فعالیت های روزانه خود را انجام دهید.
- هنگام خم کردن و چرخاندن مچ دست، درد زیادی را احساس کنید.
- احساس کردن گرما و قرمزی علاوه بر ورم روی مچ دستتان.
سخن پایانی
در این مقاله شما را با علت‌ها و درمان درد مچ دست آشنا کردیم. بیان کردیم کسانی که بیشترین فعالیت روزمرگی خود را با دستانشان انجام می‌دهند، بیشتر در معرض آسیب به مچ قرار دارند که می‌توانند در صورت جزئی بودن آسیب در خانه به درمان آن بپردازند یا در غیر این صورت، به پزشک معالج مراجعه کنند. در این صورت ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد. البته ناگفته نماند که می‌توانید از مچبند طبی برند اورتینو در جهت تسکین درد دست خود استفاده کنید.
